Phân tích của một số NH cho thấy, trong tuần qua, diễn biến tỉ giá trên thị trường phi chính thức tiếp tục nằm trong xu hướng giảm điểm của tuần trước đó. Việc NHNN nâng tỉ giá mua vào và bán ra lần lượt thêm 150-200 điểm, đưa tỉ giá niêm yết tại Sở giao dịch NHNN lên mức 21.350-21.600VND/USD, tác động mạnh đến thị trường và nhanh chóng làm triệt tiêu tình trạng đầu cơ găm giữ nguồn USD trên thị trường. Số liệu phân tích đến cuối tuần qua cho thấy, giá USD trên thị trường chính thức giảm 30 điểm ở mỗi chiều và giao dịch ở mức 21.341-21.343VND/USD. Còn trên thị trường phi chính thức, tỉ giá thậm chí giảm mạnh hơn 100 điểm ở mỗi chiều và đóng cửa vào cuối tuần ở mức giá 21.390-21.410VND/USD.
Xu hướng giảm tỉ giá trên cả hai thị trường tự do và thị trường chính thức thực tế xuất hiện từ tuần trước đó ngay sau quyết định can thiệp thị trường của NHNN. Chỉ trong ít ngày cuối tuần, số liệu so sánh cho thấy, tỉ giá trên thị trường liên ngân hàng giảm tới 18 đồng/USD, xuống mức 21.370VND/USD. Trong khi đó trên thị trường tự do, tỉ giá cũng chứng kiến mức giảm trung bình 10 đồng/USD, xuống mức phổ biến 21.530VND/USD. “Diễn biến này cho thấy tâm lý đầu cơ đồng USD có xu hướng quay trở lại xuất phát từ kỳ vọng điều chỉnh tỉ giá của NHNN trong thời gian tới nhằm hỗ trợ lĩnh vực xuất khẩu” – một tổ chức đầu tư đánh giá. Song cũng theo nhận định của đơn vị này, bất chấp tâm lý đầu cơ, nguồn cung từ các DN FDI và nguồn kiều hối đang khá dồi dào trong khi nhu cầu mua USD của DN để thanh toán là khá thấp trong những ngày đầu tháng là những yếu tố khiến tỉ giá trong tuần có xu hướng giảm.
Khó có sóng tỉ giá mới
Sức nóng tỉ giá nhanh chóng hạ nhiệt sau động thái can thiệp của NHNN không phải là diễn biến quá mới mẻ. Có thể thấy rất rõ điều này khi nhìn lại diễn biến của tỉ giá trong năm 2014. Rõ rệt hơn cả là vào thời điểm tháng 5.2014 khi tình hình căng thẳng chính trị tại Biển Đông tạo nên tình trạng găm giữ, đầu cơ USD và xu hướng đóng trạng thái âm tài khoản ngoại tệ của một số NH. Cho đến ngày 16.6, tỉ giá giao dịch chạm mức trần 21.246 VND/ USD và khiến NHNN phải có sự điều chỉnh thông qua việc tăng tỉ giá thêm 1%. Chỉ ngay sau đó, tỉ giá nhanh chóng ổn định và giảm trở lại trong tháng 7 cùng năm.
Ở lần thứ hai trong năm 2014, tỉ giá tăng mạnh vào dịp cuối năm được cho là do nhu cầu thị trường tăng cao và ảnh hưởng từ thông tin NHNN sẽ điều chỉnh tỉ giá tăng 1,43%, tạo tâm lý thị trường bất ổn và tình trạng đầu cơ khiến tỉ giá tăng. Song, tình trạng này chỉ diễn ra trong một vài ngày và chấm dứt sau khi NHNN can thiệp thị trường thông qua việc tăng lãi suất tín phiếu và bán ra một lượng USD lớn nhằm “giảm nhiệt” thị trường. Ngoài những biến động trên, tỉ giá tại một số thời điểm trong năm 2014 cũng tăng mạnh do nhu cầu nguồn USD của khách hàng, tâm lý thị trường trước những phát biểu về việc điều chỉnh tỉ giá của NHNN. “Chưa kể biến động giá vàng khiến chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế tăng mạnh tạo điều kiện cho hoạt động buôn lậu vàng cũng là nguyên nhân làm tăng nhu cầu nguồn USD” – một NH nhìn nhận.
Với một loạt yếu tố tác động từ ảnh hướng tâm lý đến cung – cầu thị trường, tỉ giá trong năm 2015 được cho vẫn xuất hiện những “sóng” nhất định vào một số thời điểm. Song, cơ quan NH trung ương dường như có đủ nguồn lực để đưa ra những điều chỉnh phù hợp nhằm đáp ứng cung cầu thị trường.
