Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) vừa công bố báo cáo của các Bộ trưởng Thương mại các nước thành viên đàm phán TPP (Bộ trưởng TPP) gửi các Lãnh đạo. Theo báo cáo này, đến nay chỉ còn một số ít các vấn đề còn tồn tại và tiến trình đàm phán TPP đã đạt nhiều tiến bộ hơn trước.
Lợi ích được chia sẻ cho công dân các nước TPP
Các Bộ trưởng cam kết mạnh mẽ sẽ tiếp tục thúc đẩy để kết thúc đàm phán với mong muốn đạt được một Hiệp định mang tính đột phá cho thế hệ tương lai. Hiệp định TPP giúp thúc đẩy thương mại và đầu tư giữa các nước TPP và đặt ra các nguyên tắc có tiêu chuẩn cao để giải quyết những vấn đề mà các doanh nghiệp, người lao động và nông dân phải đối mặt trong nền kinh tế toàn cầu của thế kỷ 21. Đó là, TPP sẽ đem lại đổi mới, nâng cao sức cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và thịnh vượng, góp phần tạo thêm việc làm và đảm bảo lợi ích thu được từ hiệp định này được chia sẻ rộng rãi cho công dân các nước TPP.
Đàm phán TPP đang gần đến đích (Ảnh minh họa: baotintuc)
Hiện, thách thức lớn nhất của đàm phán để ký kết TPP là xác định lộ trình kết thúc các gói cam kết tham vọng về mở cửa thị trường hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, dịch vụ tài chính, nhập cảnh tạm thời và mua sắm chính phủ.
Mục tiêu các đoàn đàm phán đán hướng tới là đạt được gói cam kết mở cửa thị trường tham vọng và tiêu chuẩn cao, đảm bảo việc tiếp cận thị trường hàng hóa giữa các nước TPP một cách toàn diện, thực chất và hoàn toàn miễn thuế, đồng thời dỡ bỏ các hạn chế về dịch vụ, đầu tư, dịch vụ tài chính, nhập cảnh tạm thời và mua sắm chính phủ.
Trong đó, đối với mở cửa thị trường hàng hóa, các nước TPP đang đàm phán để hoàn tất các gói cam kết thuế. Thương mại giữa các nước TPP chiếm gần 1/3 tổng thương mại toàn cầu. Việc đàm phán một số loại hàng hóa liên quan đến một số nước vẫn còn phải tiếp tục với mong muốn mang lại các cơ hội tiếp cận thị trường bền vững và có ý nghĩa thương mại cho tất cả các nước TPP.
Còn về mở cửa thị trường dịch vụ, đầu tư, dịch vụ tài chính, mua sắm chính phủ và nhập cảnh tạm thời, quá trình đàm phán vẫn đang được tiếp tục. Các Bộ trưởng thừa nhận việc mở cửa thị trường các thương mại, đầu tư, dịch có thể đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao tính hiệu quả, cạnh tranh và cải thiện hạ tầng kinh tế nhằm đảm bảo hiện thực hóa toàn bộ lợi ích của Hiệp định TPP.
Xóa bỏ các rào cản đầu tư
Đáng chú ý, việc cam kết xóa bỏ các rào cản đầu tư sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thương mại và các chuỗi cung ứng khu vực. Các bên đàm phán đã nhất trí gắn kết những vấn đề này với các tiêu chuẩn bảo hộ cao và mới để duy trì khả năng của chính phủ trong việc điều tiết lợi ích công cộng.
Đàm phán thúc đẩy hội nhập thương mại khu vực nhằm đảm bảo thương mại giữa các nước TPP gắn kết hơn, hỗ trợ giải quyết việc làm bằng cách tạo thuận lợi hơn cho người lao động và doanh nghiệp ở các quy mô lớn và nhỏ trong việc tận dụng được các lợi thế mà Hiệp định mang lại. Thực tế, các nhà xuất khẩu, nhập khẩu và đầu tư đều muốn có được sự công bằng và tính dễ dự đoán. Do vậy, các Bộ trưởng cho rằng, việc tạo ra các quy tắc chung có tiêu chuẩn cao, minh bạch và cân bằng trong khu vực, sẽ thúc đẩy được thương mại và đầu tư giữa các nước TPP.
Về điểm này, đến nay, 12 nước TPP đã đạt được tiến bộ đáng kể về quy tắc xuất xứ chung đối với rất nhiều sản phẩm. Điều này rất quan trọng trong việc thúc đẩy sản xuất, tạo thuận lợi và tăng cường cho các chuỗi cung ứng giữa các nước TPP.
Giảm bớt nhũng nhiễu trong thương mại
Cùng với đó, để hỗ trợ cho sự phát triển của các chuỗi giá trị giữa các nước TPP, các đoàn đàm phán đã đạt được thỏa thuận đối với một số vấn đề như hải quan, thuận lợi hóa thương mại và logistic. Các vấn đề này sẽ góp phần giảm bớt nhũng nhiễu trong thương mại và giúp hoạt động thương mại diễn ra nhanh hơn, với chi phí thấp hơn và các doanh nghiệp dễ dàng hơn đưa hàng hóa tiếp cận thị trường.
Một trong những điểm quan trọng nữa, đàm phán đã gần đạt được thỏa thuận về các cách thức xóa bỏ các hàng rào phi thuế quan, các công việc thúc đẩy hợp tác về cách tiếp cận đối với các vấn đề chính sách. Đồng thời, phải đảm bảo cho các chính phủ có khả năng bảo vệ lợi ích công cộng, bao gồm các vấn đề về y tế, an toàn và bảo vệ môi trường.
Doanh nghiệp tư nhân cạnh tranh bình đẳng với doanh nghiệp nhà nước
Nhằm hỗ trợ việc duy trì tính năng động và khả năng cạnh tranh trong tương lai của các nền kinh tế TPP, đàm phán đã đạt được nhiều tiến bộ quan trọng khác, hiện gần đạt thống nhất trong một số lĩnh vực mới. Trong đó có, thừa nhận tiềm năng kinh tế của Internet và đạt được thỏa thuận về các quy tắc thúc đẩy phát triển nền kinh tế số theo hướng phù hợp với lợi ích chính đáng của các chính phủ, chẳng hạn như quy định nhằm bảo vệ quyền riêng tư.
Đồng thời, thiết lập các nguyên tắc để bảo đảm rằng doanh nghiệp tư nhân và người lao động có thể cạnh tranh bình đẳng với các doanh nghiệp nhà nước. Song song đó, các bên sẽ thống nhất thừa nhận vai trò quan trọng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đảm bảo rằng các doanh nghiệp này có thể tận dụng đầy đủ các lợi ích do Hiệp định TPP mang lại.
Đặc biệt, nhằm đảm bảo thương mại và đầu tư tăng trưởng song hành với lợi ích của người dân, các nước TPP cam kết nâng cao tính minh bạch, quản trị công tốt và tăng cường những nỗ lực chống tham nhũng.
Căn cứ vào những tiến bộ đáng kể đạt được kể từ cuộc gặp gần đây nhất của các Lãnh đạo và để thúc đẩy đàm phán trong thời gian chuẩn bị cho cuộc họp của các nhà Lãnh đạo tại Bắc Kinh, các Bộ trưởng đã cam kết nỗ lực gấp đôi nhằm kết thúc đàm phán Hiệp định TPP, với thừa nhận rằng các vấn đề thực chất sẽ quyết định thời điểm chính xác kết thúc đàm phán.
Mục tiêu kết thúc đàm phán Hiệp định được đặt lên hàng đầu
Trong Tuyên bố của các nhà Lãnh đạo Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) ngày 10/11/2014 có nhấn mạnh: Những tiến bộ đã đạt được của quá trình đàm phán tạo cơ sở quan trọng để tiến đến việc kết thúc đàm phán Hiệp định. Mục tiêu kết thúc đàm phán Hiệp định này được đặt lên hàng đầu để các doanh nghiệp, những người công nhân, những người nông dân và người tiêu dùng có thể bắt đầu gặt hái được lợi ích đáng kể và thực chất từ Hiệp định TPP càng sớm càng tốt.
Hiệp định này sẽ giúp nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế, thúc đẩy sáng tạo và óc kinh doanh, tăng cường phát triển kinh tế và thịnh vượng, đồng thời hỗ trợ tạo công ăn việc làm ở các nước thanh viên. Lợi ích của Hiệp định sẽ phục vụ cho việc thúc đẩy sự phát triển bền vững và sâu rộng, và còn được mở rộng hơn nữa nếu cách tiếp cận cởi mở được nhân rộng ra cho toàn khu vực./.
