Chuối Ngự
 |
Một nải chuối đẹp ngày Tết có thể lên tới 200.000 đồng. |
Cứ đến gần Tết, các thương lái từ nhiều tỉnh khác nhau lại tìm đến làng Đại Hoàng, xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân (Hà Nam) để thu mua chuối Ngự đem bán.
Từ xưa, chuối Ngự làng Đại Hoàng đã được biết đến là loại chuối tiến vua nên giá khá cao. Một nải chuối Ngự chín mua tận vườn giá từ 100.000 đến 200.000 đồng. Mỗi buồng chuối có từ 5 đến 7 nải. Ngoài ra, tùy vào kiểu dáng và độ đồng đều giữa các quả ở nải mà có giá khác nhau.
So với các loại chuối thông thường, quả chuối Ngự nhỏ hơn. Khi chín chuối có màu vàng cam và cuống luôn có màu xanh. Quả chuối Ngự vỏ rất mỏng, ruột chuối có màu vàng đặc trưng như long bào của vua chúa. Khi ăn, chuối Ngự có mùi thơm và vị ngọt thanh.
Do những tháng trước Tết không phải là thời điểm chuối Ngự ra quả nên trong vườn chuối của mỗi nhà cũng chỉ có vài ba buồng. Để có chuối bán vào dịp Tết, các thương lái phải tìm về tận nơi đặt tiền chủ vườn lúc chuối mới ra búp hay lúc quả đang non.
Cục Sở hữu trí tuệ – Bộ Khoa học Công nghệ đã quyết định cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý nhằm tạo điệu kiện thuận lợi cho việc mở rộng sản xuất và tiêu thụ giống chuối đặc sản quý hiếm này.
Chanh Yên
 |
Một trái chanh Yên còn lớn hơn cả một quả bưởi. Ảnh: TP |
Chanh Yên có xuất xứ từ Huế. Cây chỉ cao khoảng 2m, thân nhỏ và yếu nhưng quả rất lớn, mỗi quả dài trên dưới 0,4m, nặng 2 – 4kg, cá biệt có quả nặng tới 5kg. Vì trái quá nặng, người trồng phải dùng cây gỗ chống đỡ để tránh bị gãy cành.
Tại phía nam, giống chanh Yên mới chỉ được gia đình ông Bùi Văn Sang ở phường 4 (TP Đà Lạt) trồng thành công, vừa thu hoạch hàng chục trái bán cho khách hàng đưa về TP HCM và tỉnh Vĩnh Long để chưng trong dịp Tết Nguyên đán 2015. Theo ông Sang, đây là giống chanh tiến vua do cha ông là cố nghệ nhân Mười Lời đưa từ Huế vào trồng tại Đà Lạt cả chục năm nay.
Mỗi quả nặng hơn 2 kg, được bán với giá 300.000 đồng. Hiện còn nhiều người hỏi mua loại quả này để chưng lấy lộc, nhưng ông Sang không còn hàng để bán
Chanh Yên phát triển rất tốt trên vùng đất cao nguyên và cho trái quanh năm, riêng vụ Tết cây cho quả nhiều hơn. Trung bình một vụ, mỗi cây chanh trưởng thành cho từ 20 quả trở lên.
Bưởi Luận
Bưởi Luận Văn là giống bưởi đặc trưng của vùng đất Thọ Xuân, Thanh Hóa và nổi tiếng vì từng là sản vật tiến vua.
Khi xanh, quả có màu xanh, nhưng lúc chín thì vỏ, cùi, múi chuyển sang màu đỏ gấc, có hương thơm đặc trưng, vị chua ngọt.
Vì có màu đỏ được cho là sẽ đem lại may mắn, thịnh vượng nên loại bưởi này được mua nhiều trong dịp Tết để bày mâm ngũ quả. Mỗi quả có thể có cân nặng lên đến 2 kg. Một quả bưởi loại một hiện có giá trên 100.000 đồng. Còn loại hai với mẫu mã khá đẹp nhưng quả nhỏ hơn, có giá 100.000 đồng một quả.
Ông Thanh, chủ vườn bưởi Luận cho biết bưởi thường thu hoạch vào tháng 12 âm lịch. Một cây cho trung bình khoảng 50 quả. Do năm nay nhuận, bưởi ra sớm, nhiều khách đặt mua từ trước, nên hiện nhiều nhà vườn đã không có hàng để bán.
Cá Anh Vũ
 |
Cá Anh Vũ sống trong môi trường tự nhiên nên rất hiếm. |
Cá Anh Vũ là một trong những đặc sản ở sông ngòi miền Bắc Việt Nam, thường chỉ xuất hiện trên khu vực ngã ba sông Bạch Hạc (Việt Trì – Phú Thọ). Cuốn Đại Việt sử lược xuất bản đầu thế kỷ 14 có ghi vào thời Hùng Vương thứ ba, một ngư dân đã bắt được con cá lạ rất lớn trên sông Lô. Cá có vảy xanh óng ánh, vây màu đỏ và một một chiếc mỏm giống mỏm lợn.
Sau khi bắt được cá, ngư dân nọ đem tiến vua. Nhà vua ăn cảm nhận vị thơm, đậm lạ thường nên đặt tên là cá Anh Vũ và phong là “Văn Lang đệ nhất ngư”. Cá Anh Vũ nổi danh từ đó.
Hiện tại ở Việt Nam xuất hiện hai giống cá Anh Vũ: Một loại chỉ có ở miền Bắc với đặc điểm vẩy màu xanh ánh đỏ, người dân gọi đây là cá Anh Vũ thường. Một loại sống ở vùng Tây Nguyên có sụn ở miệng, toàn thân có màu vàng. Giá mỗi kg cá Anh Vũ vàng thường có giá đắt hơn so với cá Anh Vũ màu xanh ánh đỏ.
Vào thời điểm giáp Tết, nhiều cửa hàng ở Hà Nội nhộn nhịp rao bán cá Anh Vũ với mức giá cao và chênh lệch mỗi nơi mỗi khác. Cá nặng 5 – 7kg có giá trên 3 triệu một kg; có nhà hàng lại rao bán giá từ 1,5 triệu đến 3 triệu đồng.
Theo giới buôn loại hàng này, cá Anh Vũ loại lớn rất hiếm, chỉ có những thương lái mua quen mới tìm được mối. Bởi muốn đạt được trọng lượng 5kg, cá phải sống trên 10 năm do chỉ ăn rêu phong, khuẩn nên rất chậm lớn.
Trước đây, Trung tâm Quốc gia giống thủy sản nước ngọt miền Bắc đã nghiên cứu nhân giống cá Anh Vũ sau đó chuyển giao công nghệ sản xuất cho tỉnh Phú Thọ. Tuy nhiên, thời gian nuôi cá dài, đem lại giá trị kinh tế chưa cao nên người dân không còn mặn mà.
Kỳ Phương
