Sai phạm trong quản lý đất đai ở Bình Dương: “Căn bệnh” trầm kha khó chữa!

Công viên Nghĩa trang Bình Dương

Kinh doanh “lụi”, thu tiền tỷ

Ngày 6-8-2004, UBND tỉnh Bình Dương (BD) có văn bản giao cho Công ty cấp thoát nước Bình Dương (CTNBD) làm chủ đầu tư (CĐT) DA Công viên Nghĩa trang Bình Dương (CVNTBD) tại huyện Bến Cát (nay là P.Chánh Phú Hòa, TX Bến Cát) quy mô 200ha. Cuối năm 2005, Công ty CTNBD có văn bản đề nghị, được UBND tỉnh chấp thuận cho 3 đối tác khác cùng góp vốn thành lập Công ty đầu tư xây dựng Chánh Phú Hòa (ĐTXDCPH). Như vậy, DN mới gồm 4 cổ đông: Công ty CTNBD 40%, Công ty địa ốc Sài Gòn 34%, Quỹ đầu tư phát triển Bình Dương 15% và Ngân hàng TMCP phát triển nhà TPHCM 11%. Ngày 18-4-2006, Công ty CTNBD có văn bản đề nghị UBND tỉnh cho chuyển tên CĐT sang Công ty ĐTXDCPH.

Dự án đã hoàn thành việc bồi thường giải phóng mặt bằng từ năm 2007 với kinh phí được UBND tỉnh phê duyệt hơn 96 tỷ đồng, đầu tư xây dựng cơ bản hơn 200 tỷ. DA đưa vào kinh doanh đã hơn 5 năm, đến nay Công ty ĐTXDCPH ký HĐ chuyển nhượng, thu tiền sử dụng đất (SDĐ) huyệt mộ của gần 5.300 khách hàng trên diện tích 165.990m2, thu 435,78 tỷ đồng.

Mọi chuyện vỡ lở khi thanh tra vào cuộc. Cho đến nay không có bất kỳ văn bản nào của UBND tỉnh BD chấp thuận chuyển DA cho Công ty ĐTXDCPH, nên về pháp lý Công ty CTNBD vẫn là CĐT. Hơn nữa, UBND tỉnh chưa có QĐ thu hồi đất, QĐ giao, thuê hoặc cấp đất cho Công ty ĐTXDCPH để triển khai DA. Theo Nghị định (NĐ) 35/2008/NĐ-CP ngày 25-3-2008 của Chính phủ về xây dựng, quản lý và kinh doanh dịch vụ nghĩa trang, DN phải có phương án kinh doanh được cấp thẩm quyền phê duyệt, thế nhưng Công ty ĐTXDCPH cũng “quên” tuốt điều này!

Với những gì đã và đang xảy ra cho thấy Công ty ĐTXDCPH kinh doanh “lụi”, thu tiền khủng. Theo kết luận thanh tra, việc thu tiền chuyển nhượng quyền SDĐ huyệt mộ của Công ty ĐTXDCPH không đúng theo điều 33 Luật Đất đai và điều 6 NĐ 35.

Trả lời báo chí, Chủ tịch UBND tỉnh BD Lê Thanh Cung khẳng đỉnh tỉnh sẽ xử lý, hoàn thiện thủ tục pháp lý của DA để sửa sai.

“Điệp khúc” quên và tính sau

Khu dân cư Phú Hòa 1 do Công ty Biconsi làm CĐT, được UBND tỉnh BD giao đất đợt 1 năm 2005 (Biconsi chưa cổ phần hóa) và đợt 2 năm 2007 (đã cổ phần hóa). Ngày 26-10-2009, UBND tỉnh ra QĐ điều chỉnh thời hạn SDĐ của DA từ 20 năm thành lâu dài. Cục Thuế tỉnh đã tạm thu 10% tiền SDĐ, sau đó quyết toán thu của năm 2007 theo đơn giá đất năm 2004. Việc làm này không đúng. Theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, tiền SDĐ phải được tính và thu bổ sung sau khi có QĐ điều chỉnh. Thanh tra xác định khoản Biconsi phải nộp bổ sung hơn 18,09 tỷ đồng.

Khu dân cư Võ Minh Đức do Công ty cổ phần Thành Nguyên làm CĐT, được UBND tỉnh BD giao đất hai đợt vào năm 2009, 2010 với tổng diện tích 72.741,8m2, trong đó có 29.578,8m2 đất công. Đất của các hộ gia đình, cá nhân, UBND tỉnh duyệt bồi thường theo bảng giá hàng năm, trong khi toàn bộ diện tích đất công thì duyệt giá thấp hơn dẫn đến ngân sách thất thu 4,811 tỷ đồng.

Khu biệt thự nhà vườn Chánh Mỹ (TP.Thủ Dầu Một) do Tổng công ty thương mại XNK Thanh Lễ làm CĐT, được UBND tỉnh Bình Dương giao 127.575m2 đất ngày 27-4-2007. Ngày 31-12-2008, UBND tỉnh có QĐ phê duyệt đơn giá thu tiền SDĐ 1,033 triệu đồng/m2. Thanh Lễ tiếp tục thuê Công ty CP thẩm định giá Đồng Nai xác định lại, chỉ 599.471 đồng/m2. Theo đề nghị của Sở Tài chính, UBND tỉnh BD ra QĐ ngày 13-4-2010 phê duyệt lại đơn giá đất xuống còn 831.892 đồng/m2. Thanh tra kết luận, đơn giá đất ban đầu được tỉnh phê duyệt đúng quy định pháp luật nên số tiền phải truy thu là 10,4 tỷ đồng. Ngoài ra, tỉnh còn “bỏ sót” 4.650m2 đất chưa thu với số tiền 3,868 tỷ đồng; Cục Thuế tỉnh thì khấu trừ sai 2,475 tỷ tiền đền bù. Cộng chung ba khoản là 16,74 tỷ, DN đã tự giác nộp 5,739 tỷ, còn lại hơn 11 tỷ phải thu “bổ sung”.

Khu đô thị sinh thái Chánh Mỹ (TP.Thủ Dầu Một) do Tổng công ty đầu tư phát triển nhà và đô thị (gọi tắt là HUD) làm CĐT, được UBND tỉnh giao đất giai đoạn 1 (2008 – 2009) 1.143.399m2, giai đoạn 2 (2009 – 2010) 1.614.816m2. Quá trình thực hiện, cán bộ Sở Tài nguyên – Môi trường tỉnh BD “quên” tính diện tích các loại đất: thương mại dịch vụ, tiện ích công cộng, bến bãi… phải thu tiền sử dụng hơn 3,45 tỷ đồng. Hiện HUD còn nợ hơn 377,4 tỷ đồng tiền SDĐ, nợ đọng tiền thuê đất 18,1 tỷ, phạt chậm nộp tiền SDĐ 129,42 tỷ.

Dự án Trường dân lập Lê Quý Đôn (TX.Thuận An) do Công ty CP Nhân An làm CĐT, được UBND tỉnh BD cho phép chuyển mục đích sử dụng và giao đất ngày 12-4-2010. Chưa xin ý kiến của UBND tỉnh nhưng Cục Thuế đã ra QĐ duyệt cho DN miễn đóng hơn 7,288 tỷ đồng tiền SDĐ. Đây là việc làm trái quy định, vượt thẩm quyền. Theo chế độ miễn giảm tiền SDĐ, tiền thuê đất thì DA này được giảm 50% nên Nhân An phải nộp “bổ sung” 3,644 tỷ đồng.

Dự án Trường Cao đẳng nghề Đồng An do Công ty CP thương mại sản xuất xây dựng Hưng Thịnh làm CĐT, được UBND tỉnh đồng ý chuyển sang hình thức giao đất có thu tiền sử dụng và được giảm 50%. Việc cho phép giảm này không đúng theo NĐ số 69/2008/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư 17/2004/TT-BTC của Bộ Tài chính. Nếu DN thực hiện theo phương thức giao đất có thu tiền sử dụng thì phải nộp 100%. Do CĐT đề nghị và được UBND tỉnh đồng ý, Cục Thuế đã thu “bổ sung” 50%. Tuy nhiên, việc khắc phục hậu quả này diễn ra sau khi thanh tra phát hiện vi phạm.

Xử lý nghiêm

Từ kết quả thanh tra, Tổng TTrCP đã kiến nghị và được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo:

Bộ Tài chính xử lý hơn 156,55 tỷ đồng liên quan đến truy thu tiền SDĐ, tiền thuê đất do sai phạm. UBND tỉnh BD kiểm tra, làm rõ và xử lý khoản vi phạm hơn 18,09 tỷ đồng tại KDC Phú Hoà 1; hoàn tất thủ tục pháp lý về đầu tư và đất đai, làm rõ để xử lý các sai phạm liên quan tại dự án CVNTBD; khẩn trương đôn đốc, thu nộp hơn 892,42 tỷ phần nợ đọng tiền thuê đất, tiền SDĐ và khoản phạt chậm nộp về ngân sách theo quy định.

Chủ tịch UBND tỉnh BD chỉ đạo và thực hiện nghiêm túc 6 nội dung:

Thứ nhất, tổ chức kiểm điểm và tùy theo tính chất, mức độ sai phạm để có hình thức xử lý hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý trách nhiệm của các tập thể, cá nhân có sai phạm đã nêu trong kết luận thanh tra.

Thứ hai, chấm dứt việc giao đất không thông qua hình thức đấu giá sử dụng đối với các khu đất công; chấm dứt việc áp dụng “hệ số K” để thu tiền SDĐ, tiền bồi thường, hỗ trợ về đất; chấm dứt việc cho phép các hộ gia đình, cá nhân phân lô bán nền trái pháp luật.

Thứ ba, khẩn trương điều chỉnh thời hạn SDĐ sang lâu dài đối với 65 trường hợp đã được giao đất và các trường hợp tương tự (nếu có), trên cơ sở đó thu tiền SDĐ bổ sung theo hướng dẫn của Bộ Tài chính. Khẩn trương tính thu tiền SDĐ bổ sung đối với các trường hợp đã có QĐ điều chỉnh thời hạn SDĐ sang lâu dài; điều chỉnh đơn giá cho thuê đất đối với 117 trường hợp đã báo cáo và các trường hợp tương tự khác (nếu có). Phối hợp xin ý kiến Bộ Tài chính để xác định lại việc khấu trừ tiền bồi thường giải phóng mặt bằng của KCN Mỹ Phước 1, 2 cũng như điều chỉnh đơn giá thuê đất đối với hai DA này…

Thứ tư, rà soát các trường hợp giao đất thu tiền sử dụng, cho thuê đất trả một lần và việc khấu trừ chi phí đền bù, hỗ trợ về đất vào tiền sử dụng phải nộp đối với các tổ chức được giao đất, cho thuê đất từ năm 2006 đến nay; trên cơ sở đó có biện pháp điều chỉnh nếu phát hiện sai phạm, tránh thất thoát ngân sách.

Thứ năm, khẩn trương ban hành suất đầu tư tối thiểu trên một đơn vị diện tích đất phù hợp với từng loại DA và từng địa bàn đầu tư để làm căn cứ cho việc thẩm định DA và nhu cầu SDĐ của DA đầu tư theo quy định.

Thứ sáu, trao đổi, đề nghị Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn hướng dẫn giải quyết các vướng mắc liên quan đến việc xử lý đối với những trường hợp trước đây đã giao khoán; trên cơ sở đó điều chỉnh và ký HĐ giao khoán theo quy định.

Văn Cương (Công an TP.HCM)

Mọi thông tin bài vở hoặc ý kiến đóng góp cũng như thắc mắc liên quan đến thị trường bất động sản xin gửi về địa chỉ email: banbientap@cafeland.vn; Đường dây nóng: 0942.825.711.

0913.756.339